Jan Matejko to jeden z najwybitniejszych polskich malarzy, który zdobył uznanie również poza granicami kraju, i jednocześnie znakomity przedstawiciel nurtu historycznego. Był nie tylko utalentowanym artystą, ale również człowiekiem wrażliwym na losy ojczyzny, pedagogiem (dyrektorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie) oraz konserwatorem i opiekunem krakowskich zabytków. Matejko urodził się 24 czerwca 1838 r. w Krakowie, tam również zmarł 1 listopada 1893 r.
Życie i twórczość Jana Matejki
Życiorys Matejki przepełniony jest wątkami niepodległościowymi. Artysta był wychowywany w duchu patriotycznych ideałów, co znalazło odzwierciedlenie w całej jego twórczości. W 1852 r. rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych w rodzinnym Krakowie. Stale pogłębiał również wiedzę historyczną, co nadało kierunek całej jego twórczości. Pod okiem Wojciecha Kornelego Stattlera doskonalił warsztat malarski i rysowniczy oraz sztukę precyzyjnego odwzorowywania detali. Z kolei Władysław Łuszczkiewicz, kolejny nauczyciel młodego Matejki, zaszczepił w artyście szacunek dla przeszłości oraz miłość do zabytków. Po sześciu latach kształcenia się w krakowskiej szkole Matejko wyjechał na półroczne stypendium do Monachium, gdzie kontynuował naukę w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Jan Matejko szybko zdobył uznanie w Europie, zyskując status wybitnego malarza historycznego. Jeszcze przed ukończeniem 30. roku życia został uhonorowany w Paryżu złotym medalem za obraz zatytułowany Kazanie Skargi. W 1865 roku malarz rozpoczął podróże – odwiedził m.in. Stambuł, Pragę, Budapeszt, Paryż, Wenecję, Rzym i Florencję. Wszędzie cieszył się uznaniem i stale tworzył. W Turcji powstały pejzaże Matejki – jedyne płótna o tematyce innej niż historyczna. W 1873 r. podjął pracę jako dyrektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Pod jego okiem szkolili się m.in. Jan Malczewski i Stanisław Wyspiański.
Najsłynniejsze dzieła Jana Matejki
Nazwisko Matejko kojarzy się przede wszystkim z takimi dziełami, jak: Stańczyk, Bitwa pod Grunwaldem, Konstytucja 3 Maja oraz Rejtan. Te obrazy, a także niemal wszystkie pozostałe, miały bardzo doniosłe znaczenie – odgrywały nie tylko rolę artystyczną, ale przede wszystkim pełniły w narodzie bardzo ważną funkcję, były bowiem dziełami tworzonymi „ku pokrzepieniu serc”.
Gdzie można zobaczyć obrazy Jana Matejki?
Aby obejrzeć dzieła Jana Matejki na żywo, warto skorzystać z możliwości, jaką dają darmowe muzea w Warszawie. Polega to na tym, że każde stołeczne muzeum w wybrany dzień tygodnia można zwiedzać bezpłatnie. W Muzeum Narodowym, w którym znajdują się m.in. Bitwa pod Grunwaldem, Stańczyk i słynny Autoportret, jest to wtorek.
